İsrail ordusu ve Hizbullah Hareketi ortasında 8 Ekim 2023’ten bu yana hudut üzerinde “kontrolü çatışmalar” yaşanıyor. İsrail’e ilişkin savaş uçakları bilhassa Lübnan’ın güneyindeki hava alanını ihlal edip hudut bölgelerinde ses duvarını aşarak sonik patlamalar gerçekleştiriyordu.
Ancak İsrail işgali altındaki Golan Zirvelerinde bulunan Dürzi Mecdel Şems kentine yönelik 27 Temmuz’da düzenlenen roket saldırısı ve akabinde İsrail’in misilleme mazeretiyle başşehir Beyrut’a Hizbullah’ın 2 numaralı ismi Fuad Şükür’ü öldürmesiyle birlikte taraflar ortasındaki tansiyon yükseldi.
Mecdel Şems olayından evvel İsrail’e ilişkin savaş uçakları yalnızca Lübnan’ın güneyindeki Sur, Nebatiye ve Sayda kentlerinde sonik patlamalar gerçekleştirirken, 27 Temmuz’dan sonra ağır bir halde ve arka arda başşehir Beyrut’ta da misal durumlar yaşanmaya başladı.
Psikolojik bir savaşın kesimi olan “sonik patlamaların” başşehir Beyrut sakinleri üzerinde yarattığı tesirleri uzman isimlere ve vatandaşlara soruldu.
Beyrut’ta yaşalan Psikolog Dr. Riham Monzer, sonik patlamaların meydana gelmesinin akabinde özel kliniğine bu şikayetlerden ötürü gelen yetişkin ve çocukların sayısında önemli bir artışın yaşandığını belirtiyor.
Yetişkinler üzerinde yarattığı tesire değinen Monzer, şunları söz etti:
“Patlama, dehşet yaratmanın yanı sıra birçok savaş görmüş Lübnanlıları geçmişe de götürüyor. Lübnan’daki iç savaştan şu ana kadar ülkedeki kıymetli birçok süreçte mevt ve çatışmalar yaşandı. Birisi patlamayı duyduğu vakit daha evvel hafızasında mevt üzere makus anıların olduğu iç savaş yahut öbür çatışma günlerini anımsayıp yine o durumun yaşanacağı tedirginliği hissediyor. Maalesef ses duvarını aşan sonik patlamalar toplumsal hafızada yara açıyor.”
Patlamaların çocuklar üzerinde nasıl bir tesir bıraktığı ve bunun nasıl yönetim edilmesi gerektiği konusunda Monzer, “Ailelerin yahut yetişkinlerin sonik patlamaya vermiş olduğu reaksiyona nazaran çocuklar da hareket ediyor. Büyüklerde yaşanan dehşet direkt çocuklara da yansıyor ve onların endişelerini artırıyor. Olağanda patlamadan ötürü çocuklarda çok büyük bir kaygıyı gözlemlemiyoruz lakin yetişkinler korkup panik olunca, bu kaygı onlardan direkt çocuklara geçiyor” diye konuştu.
Monzer, bilhassa vatandaşlar ortasında topyekûn bir savaş çıkıp çıkmayacağı konusunda uzun bir müddettir korku ve tasaların yaşandığını, bunun da kalp krizi ve felç üzere öteki hastalıkları tetiklediğini belirtti.
Beyrut’ta yaşayan Psikolog Dr. Riham Monzer
En son işe giderken halk otobüsü içerisinde sonik patlamanın meydana geldiğini ve tüylerinin diken diken olduğunu söyleyen Dunya Muhammed, “Korkuyorum ve huzursuz oluyorum. En son patlama olduğu vakit otobüsün içerisindeydim. Araçtan inip su içtim. Diğer yapacak bir şey yok. Bende tansiyon var. Çocukları olana da Allah yardımcı olsun.” dedi.
Henüz 14 yaşında olan ve daha evvel buna misal rutin bir biçimde patlama sesi duymadığını aktaran Tala Beylasan, “Korkuyoruz. Birinci kez duyduğumuzda direkt hava saldırısı sandık. Biz hava saldırısı ve sonik patlamayı ayırt edemiyoruz” sözlerini kullandı.
Mısır’dan Beyrut’a tatil için gelen lakin gördüğü görünüm ve yaşanan patlamalardan ötürü çok üzüldüğünü belirten Abdullah Mecit, patlama sesini duyduğunda herkes üzere huzursuz olduğunu, etrafındaki insanların korktuğunu ve ağladığını gördüğünü söyledi.
Mecit, “Mısır’dan Lübnan’a geldim ve durumun bu düzeye ulaşacağını kestirim etmemiştim. Lübnan’ın bu durumda olmasından ötürü çok öfkeliyim. Dün Sayda kentinde arka arda 2 kez sonik patlama oldu” diye konuştu.
Etiyopya’dan Lübnan’a 2021’de gelen ve bir konutta hizmetçi olarak çalışan Maya Kerim de çok korktuğunu ve titrediğini, daha evvel hiç sonik patlama duymadığını kaydetti. Beyrutlu Ebu Ahmed ise çocukluğundan beri sonik patlamaya alışık olduğunu lakin yeni jenerasyon ve çocukların bu duruma alışık olmadığı için çok korktuğunu söz etti. Ebu Ahmed, “Çocukların gözü patlama sırasında süreki yetişkinlerde. Şayet yetişkinler korkup panik yaparsa çocuklar da tıpkı kaygıyı yaşıyor” formunda konuştu.