MELTEM GÜNEŞ- Araştırmalara nazaran dünyada her yıl üretilen besinlerin 3’te 1’i israf ediliyor bunun yüzde 40’ı otel ve restoranlar üzere toplu tüketim yerlerinden kaynaklanıyor. Dünyada her 9 bireyden biri açlıkla uğraş ederken, yapılan hesaplamalara nazaran israf edilen besinin üçte biri bu insanları doyurmaya yetecek seviyede.
Yıllık kayıp 18 milyon ton
Türkiye’de de her yıl 18 milyon tondan fazla besinin israf edildiği iddia edilirken, Tarım ve Orman Bakanlığı 2020 yılında Birleşmiş Milletler Besin ve Tarım Örgütü’nün (FAO) takviyesini alarak Türkiye genelinde “Gıdanı Koru-Sofrana Sahip Çık” projesini başlatmıştı. Bu kapsamda besin israfı ve kaybı konusunda farkındalık çalışmaları yürütülmüş, yapılan yönetmelik değişiklikleriyle de otel, restoran ve yemekhane üzere yerlerde çöpe atılan besin artıklarının hayvan yemine dönüşmesinin önü açılmıştı.
Açık büfenin etkisi
Tarım Bakanlığı, gıda israfını önlemek için yürüttüğü çalışmalara bir yenisini eklemeye hazırlanıyor. Bu kapsamda sürdürülebilir besin sistemi için “her şey dahil konseptinde, butik otellerde tabaktan geri dönen ölçü nedir? Açık büfe servis sisteminin besin israfına tesiri nedir?” araştırılacak. Menü planlama, stok idaresi, yanlışlı pişirme formülleri, ölçünün ayarlanamaması, besin eserlerinin dekorasyon gereci olarak kullanılması, tüketicilerin gerçek gereksinimini gözetmeyen boyutta tabak kullanımı üzere nedenler masaya yatırılacak. Mutfak şeflerinin yaklaşımları, mutfak işçisinin besin israfına yönelik bilgi seviyeleri incelenecek. Hazırlanacak rapora nazaran de paydaşlarla birlikte yol haritası belirlenecek.
Demografi bazlı planlama
İsrafın sebepleri ve tahlilleri üzerine farkındalık yaratılması, önlenmesi ve azaltılmasına yönelik eğitimler verilmesinin yanı sıra tüketicilerin hususa ait bilgi ve şuur seviyelerinin artırılmasına yönelik çalışmaların da sürat kazanması bekleniyor. Kültür ve Turizm Bakanlığı da çevreye duyarlı ve besin israfını önlemeye karşı “sorumlu turizm” çalışmaları kapsamında harekete geçecek. Konuk demografisi bazlı üretim planlamaları üzerinde çalışılacak.
Gıdayı korursak…
Tarım Bakanlığı’nın datalarına nazaran, kurtarılabilecek her bir milyon kilogram besin; 40 olimpik yüzme havuzunu doldurmaya yetecek kadar su, bir televizyonu bin yıldan fazla açık bırakmaya muadil güç tasarrufu, yaklaşık 270 bin ağaç dikmeye muadil. Besin israfının önlenmesiyle, su ve güçten de tasarruf edilecek, besinde sürdürülebilirlik sağlanacak.
Gıda paketlerinde yeni düzen
Paketli besinlerin ilişkin olduğu partinin tanımlanmasını sağlayan işaretlemeye ait yeni bir düzenleme hazırlığı var. Tarım ve Orman Bakanlığı, ‘Gıdaların Ait Olduğu Partiyi Tanımlayan İşaretler yahut Numaralar Hakkında Tebliğ’ hazırlayarak görüşe sundu. Bildirinin hayata geçmesi halinde, işletmeciler, ürünlerde kullandıkları parti numarası yahut işaretinin uygunluğunun kaydını tutarak, talep edilmesi halinde Tarım ve Orman Bakanlığına sunacak. İlişkin olduğu partinin tanımlanmasını sağlayan bir işaret, harf, sembol yahut numara taşımayan besinler piyasaya arz edilemeyecek. Parti işaretinin yahut numarasının önünde “P” yahut “L” harfi yer alacak.- AA