Kazılar, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın “Geleceğe Miras Projesi” kapsamında, Karabük Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ersin Çelikbaş’ın başkanlığında devam ediyor.
Hadrianopolis, bilhassa kiliselerin tabanlarındaki birçok hayvan tasvirinin yer aldığı mozaiklerle ünlüdür ve bu özellikleri nedeniyle “Karadeniz’in Zeugması” olarak anılmaktadır. Şimdiye kadar bölgede iki hamam, iki kilise, bir savunma yapısı, kaya mezarları, tiyatro, kemerli ve kubbeli yapılar, anıtsal kültik nişler, surlar, villa ve başka anıtsal yapılar ile çeşitli kutsal alanlar ortaya çıkmıştır.
Son hafriyat çalışmalarında ise, M.S. 5. yüzyıla tarihlenen, Hazreti Süleyman’ı betimleyen ve muska olarak kullanılan bir kolye ucu bulundu.
“BU COĞRAFYADA GİBİSİ YOK”
Doç. Dr. Ersin Çelikbaş, gazetecilere, antik kentte Kültür ve Turizm Bakanlığının “Geleceğe Miras Projesi” kapsamında çalışmalara devam ettiklerini söyledi.
Bu çalışmalar sırasında değerli nitelendirilebilecek buluntuların da ortaya çıktığını belirten Çelikbaş, “Bunlardan birini bu hafta içerisinde ‘SDJ-3’ olarak isimlendirdiğimiz yapının içerisinde gerçekleştirilen hafriyatlar esnasında ortaya çıkardık. Anadolu arkeolojisi için kıymetli bir eser olduğunu düşünüyoruz. Zira daha evvel emsal örneklerine hiç bu coğrafyada rastlanılmamıştı. Nedir pekala bu yapıtımız? Aslında bu amulet dediğimiz muska olarak kullanılan bir kolye ucu.” diye konuştu.
“HZ. SÜLEYMAN 3 KUTSAL DİNDE DE ÖNEMLİ”
Çelikbaş, bu nesneyi değerli kılan şeylerden birinin de her iki tarafında yer alan yazıtlar ve üzerindeki betim olduğunu belirterek, şunları kaydetti:
“Üzerindeki betimde Hazreti Süleyman bir at üzerinde elinde mızrakla şeytanı mızraklarken resmedilmiş. Pekala neden bu türlü bir betim var? Zira 3 kutsal dinde de Hazreti Süleyman değerlidir. Yahudilik’te ve Kitab-ı Mukaddes’te hükümdar olarak belirtilirken, İslam dininde ise hükümdarlığının yanında peygamber olarak da belirtilmektedir. Yani semavi dinler için değerli olan Hazreti Süleyman’ın bu kolye üzerinde betimlenmesi hakikaten bizleri hem şaşırttı hem de Anadolu arkeolojisi için değerli bir eser niteliğini bize gösterdi.”
“RABB’İMİZ BERBATLIĞI YENDİ”
Kolye ucunun üzerindeki yazıtta “Rabb’imiz berbatlığı yendi” yazdığını anlatan Çelikbaş, “Peki bu kolye ucu, bu muska neden burada ele geçti? Aslında bunda Hadrianopolis Antik Kenti’nin sahip olduğu askeri niteliğin tesiri var. Nedir? Hadrianopolis’te bir süvari birliğinin varlığını daha evvelki yıllarda da arkeolojik hafriyatlar sonucunda somut datalarla tespit etmiştik.” biçiminde konuştu.
“HAZRETİ SÜLEMAN, SÜVALERİLERİN KORUYUCUSU OLARAK RESMEDİLMİŞ”
Çelikbaş, Hazreti Süleyman’ın atlara olan ilgisi ve bağlılığının da bilindiğine işaret ederek, şöyle konuştu:
“Hazreti Süleyman’ın ayrıyeten orduların kumandanı olduğu da bilinmektedir. Hasebiyle Hadrianopolis’teki Roma ve Roma sonrası, Bizans devirlerindeki süvarilerin de aslında koruyucusu olarak burada resmedildiğini anlıyoruz. Hazreti Süleyman’ın doğal ki hem İslamiyet’te hem İslamiyet öncesi dinlerde de ilim ve hikmetle kuşandığını, Rabb’imizin ilim ve hikmeti bahşettiğini de bilmekteyiz. Hazreti Süleyman’ın kararı olarak bilinen çeşitli yargılarının, karar almalarının da günümüzde hala daha tesirli formda beşerler ortasında tabir olarak da kullanıldığını görüyoruz.”
“4 KUTSAL MELEĞİN İSİMLERİ VAR”
Eserin çok kıymetli olduğunu vurgulayan Çelikbaş, “Ön yüzünde Hazreti Süleyman ve Rabb’imizin berbatlığı yendiğinden bahsediyor. Art yüzünde ise 4 kutsal meleğimizin isimleri yer almaktadır. Azrail, Cebrail, Mikail ve İsrafil. Bu da çok değerli. Anadolu arkeolojisinde bugüne kadar bu yapıtın misal örneğine rastlanılmamıştır.” dedi.
“BENZER ÖRNEK KUDÜS’TE ÇIKTI”
Çelikbaş, şunları kaydetti: “Bir tek betim açısından benzeri örnek Filistin’imizin başşehri Kudüs’te ortaya çıkmıştır. Bu kadar uzak aralar ortasında 2 emsal yapıtın ortaya çıkması, buranın da yeniden antik devirde kıymetli bir din merkezi olduğunu gösteren işarettir. Yapıtımız üzerindeki yazı fontlarından anlaşıldığı kadar ve yapmış olduğumuz çalışmalardaki elde ettiğimiz stratigrafik dataya nazaran milattan sonra 5. yüzyıla tarihlendirilmektedir.”